“Het beleid moet duidelijk zijn. Het mag of het mag niet. En als het niet mag, dan moet je er iets mee doen, zoals een boete uitschrijven”, zegt justitie-expert Sophie De Wit, die het strafrechtelijke luik van de brochure voor haar rekening nam. “Het strafrecht blijft wel het laatste redmiddel en in de eerste plaats een manier om de drugsgebruiker naar de hulpverlening te leiden.” Ook in de gevangenissen moet er volgens haar veel meer aandacht uitgaan naar het voorkomen en de behandeling van drugsverslaving.
Kamerlid Koenraad Degroote bewijst met een indrukwekkende reeks cijfers dat de douane en politiediensten grote successen boeken in de strijd tegen de illegale drugseconomie. Zo werd in 2015 al voor meer dan 14,5 ton cocaïne in beslag genomen in de Antwerpse haven.
Voorkomen is ook goedkoper dan genezen
Vlaams Parlementslid Björn Anseeuw werkte de hoofdstukken over preventie uit: “Van iedere honderd euro die naar drugsbeleid gaat, wordt er maar goed één euro besteed aan preventie. Dat is verhoudingsgewijs veel te weinig. We moeten meer investeren in preventie en repressie, zodat de behandelingskosten kunnen dalen. Voorkomen is beter én goedkoper dan genezen.” Bovendien moet Vlaanderen de regie in handen krijgen: vandaag is het beleid te versnipperd en gaat er in sommige steden te veel geld naar initiatieven die in een gezond drugsbeleid geen plaats hebben, zoals gebruikersruimtes.
Kamerlid en OCWM-voorzitster Valerie Van Peel legt de nadruk op het verhaal van rechten en plichten bij de behandeling van verslaafden. Ze wil dat in alle steden en gemeenten het volgen van een behandeling een voorwaarde wordt voor verslaafde leefloners: “Het recht op leefloon afhankelijk maken van de wil om in behandeling te gaan, is niet hard. Het is zeggen: ‘Wij geven je niet op.’ Niet meer, niet minder.”
Pleidooien voor de legalisering van drugs schuift de N-VA opzij. “Welk signaal geven we als maatschappij, als je straks in de openbare snuifshop terecht kan voor je dagelijkse dosis cannabis of ecstacy?”, vraagt Sophie De Wit zich af. “We geven een signaal dat drugs oké zijn, met alle gevolgen van dien. Nee, we kunnen de strijd tegen drugs misschien niet winnen, maar we moeten hem blijven voeren.”
Repressie moet naar hulpverlening leiden
In het ATV Nieuws legt De Wit, die ook burgemeester is van Aartselaar, uit waarom een strenger drugsbeleid nodig is. Tegelijk wijst ze erop dat preventie en hulpverlening voorrang moeten krijgen op repressie: “Ook repressie moet een brug of poort zijn naar de hulpverlening. Het moet altijd de bedoeling zijn om mensen te helpen”, stelt zij. In Antwerpen krijgen verslaafden nu al therapieadvies.